اهمیت افزودنی ها در صنعت غذا
ارزش غذایی یک مسئله ی بسیار مهم است و سلامت انسان تا حد زیادی در گرو این موضوع است، اما با وجود اهمیتی که مغذی بودن یک ماده غذایی دارد پارامترهای مهم دیگری نیزوجود دارد که بر نوع و ترجیح افراد برای انتخاب غذاهای مختلف تاثیر می گذارد مانند ظاهر، بو، مزه …
برای لذت بردن از غذا علاوه بر اطمینان از مغذی و بهداشتی بودن، غذا باید رنگ و ظاهری دلچسب، بوی مطبوع و اشتهاآور، مزه هیجان انگیز و خوشمزه داشته باشد و حتی محیط، از جمله سرو صدای ایجاد شده در هنگام میل غذا و صدای پس زمینه مانند موسیقی و یا رنگ محیط اطراف، نیز تاثیرگذار است. به همین منظور برای ایجاد پارامترهای دلچسب و هیجان انگیز در محصولات غذایی نیاز به افزودن، ادویه و اسانس ( طعم دهنده ) به صورت طبیعی و یا مصنوعی است.
افزودن طعم دهنده ها، شیرین کننده ها، قوام دهنده ها، نشاسته ها، امولسیفایرها، هیدروکلوئیدها، بافت دهنده ها رنگ ها و … با خواص شیمیایی مختلف و منحصر به فرد،به منظور از بین بردن بو و طعم ناشی از فرآوری مواد غذایی، افزایش کیفیت، بهبود رنگ و ظاهر و به طور کلی دلچسب کردن غذا انجام می شود.
اخیرا مطالعات زیادی درزمینه تولید مواد غذایی با ویژگی های منحصر به فرد انجام شده است که در آن ها از افزودنی ها استفاده شده است.
علاوه بر موارد اشاره شده موضوع دیگری که استفاده از طعم دهنده ها را ضروری می کند جمعیت رو به افزایش جهان است که به تبع آن تقاضا برای تولید مواد غذایی را افزایش داده است.که علاوه بر اهمیت ارزان بودن مواد غذایی باید استانداردهایی با کیفیت بالا مانند طعم، ظاهر، بافت و ایمنی میکروبیولوژی را برآورده کندو بتواند یک ماده غذایی برای طولانی ترین مدت زمان حفظ شود..
تعاریف افزودنی های مواد غذایی:
سازمان های مختلف تعاریف متفاوتی از افزودنی ها، ترکیباتی که به صورت مستقیم به منظور خاصی به مواد اصلی اضافه می شوند، دارند .
سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA):
اصطلاح مواد افزودنی به معنی هر ماده ای است که استفاده از آن به صورت مستقیم یا غیر مستقیم به یک جزئی از ماده ی غذایی تبدیل شده و بر ویژگی های آن مانند رنگ، بو، بافت و… تاثیر می گذارد.
به طور کلی، افزودنی های مواد غذایی شامل هر ماده ای که علاوه بر ماده اصلی برای تولید، بسته بندی، پردازش، آماده سازی، تصفیه، حمل یا نگهداری مواد غذای (کلیه مراحل فرآوری و نگهداری مواد غذایی )استفاده می شود.
سازمان بهداشت جهانی :
افزودنی های غذایی به معنی هرماده ای که به طور معمول به تنهایی به عنوان یک غذا مصرف نمی شود و جزء اصلی آن ماده ی غذایی نیست اچه ارزش غذایی داشته باشد و چه نداشته باشد.
افزودنی ها درواقع موادی هستند که در فرآوری مواد غذایی برای بهبود کیفیت ، تاریخ انقضا، ایمنی، رنگ، ثبات، شیرینی و سایر خواص غذا استفاده می شوند. مانند همه ی مواد غذایی آن ها نیز بر اساس عملکردشان طبقه بندی می شوند. در سراسر جهان قوانین و نهادهای نظارتی و حاکم، مقدار افزودنی های مجاز در مواد غذایی را آزمایش های کمی، آنالیزو تجزیه می کنند و قوانینی برای استفاده از آن ها وضع می کنند و با بازرسی هایی مختلف و دقیق تضمین می کنند که افزودنی های مواد غذایی خطری برای سلامتی مردم ندارند.
دو نهاد اصلی حاکم : سازمان امنیت غذایی اروپا و و اداره ایالات متحده آمریکا به عنوان مرجع برای سایر مقامات رسمی غذا در سراسر جهان عمل می کنند.تجزیه و تحلیل و تعیین افزودنی های غذایی متکی به فن آوری های مختلف تحلیلی، یعنی استخراج، جداسازی، تعین خاصیت و شناسایی تکنیکی که بخشی از قوانین تایید افزودنی ها است توسط دستگاه های حاکم صادر می شوند واغلب این روش های تحلیلی را می توان در راهنمای انجمن شیمی دانان کشاورزی رسمی برای تجزیه و تحلیل مواد غذایی یافت. که روشهای استاندارد برای تجزیه و تحلیل مواد غذایی از جمله را صادر می کند.
مزایا ی افزودنی در صنعت غذا
- بهبود و یا حفظ ارزش غذایی
- ماندگاری غذا برای مدت طولانی
- تازه نگه داشتن غذا در مدت زمان طولانی تر
- در دسترس قرار دادن محصولات و میوه های فصلی در تمام فصل سال.
- صرفه جویی در زمان.
- مقرون به صرفه بودن
- مغذی تر کردن مواد غذایی مانند ویتامینC موجود در نان
- کاهش کالری محصولات مانند شیرین کننده های به جای شکر
افزودنی های غذایی می توانند باعث صرفه جویی در زمان و پول باشند و طول عمر مواد غذایی را افزایش می دهند و طعم و رنگ و بافت هیجان انگیزی به مواد غذایی می دهند اما مصرف زیاد آن ها نیز برای سلامتی خوب نیست و آن ها می توانند با بیماری هایی مانند آسم و سرطان ارتباط داشته باشند و معمولا چاق کننده تر هستند. بنابراین به طور کلی بهتر است از همه محصولات طبیعی استفاده کنید تا افزودنی های غذایی کاذب .
افزودنی های غذایی از زمان اختراع و استفاده گسترده در قرن گذشته تغییر کرده است امروزه افزودنی های غذایی اطمینان می دهند که غذا می تواند درد سراسر جهان بدون ضرر در بازار رقابتی رو به رشد تحویل داده شود. نقش آن ها با افزایش مصرف غذاهای بسیار فرآوری شده به دلیل تغییر سبک زندگی شهروندان مدرن جهان بیش از پیش اهمیت می یابد.
https://onlinelibrary.wiley.com/